Pierwszym środkiem ochrony mieszkańców jest ostrzeżenie o zagrożeniu. Na Litwie działa system ostrzegania i informowania mieszkańców, który obejmuje:
Gdy usłyszymy ostrzegawczy sygnał dźwiękowy obrony cywilnej „Uwaga“, należy:
• natychmiast włączyć Litewskie radio lub telewizję publiczną;
• wysłuchać ogłoszenia;
• wykonywać polecenia odpowiedzialnych funkcjonariuszy;
• zadbać o bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich.
Należy słuchać komunikatów przekazywanych przez środki masowego przekazu, gdyż w miarę zmiany sytuacji, mogą pojawić się zalecenia podjęcia innych działań bądź środków dla zapewnienia bezpieczeństwa.
Upewnijcie się, że w telefonie są włączone funkcje, aby otrzymywać komunikaty ostrzegawcze. Instrukcje dotyczące ustawień można znaleźć na stronie: www.lt72.lt
W przypadku awarii jądrowej lub radiacyjnej, jeżeli ostrzeżenie o niebezpieczeństwie radiacyjnym usłyszeliśmy na ulicy, należy jak najszybciej udać się do najbliższego szczelnego budynku, którego okna i ściany są nieuszkodzone.
- Jak najszybciej zamknąć wszystkie okna, nawiewniki, drzwi, zasuwy kominowe, kanały wentylacyjne. Wyłączyć system napowietrzania, wentylację, klimatyzację, ogrzewanie nawiewowe i wszystkie urządzenia, które wykorzystują powietrze z zewnątrz, zamknąć zasuwy kominkowe.
- Udać się do środka budynku lub do piwnicy. Materiały radioaktywne osiadają na zewnątrz budynku, dlatego najbezpieczniej jest przebywać w centrum budynkujak najdalej od ścian zewnętrznych i dachu.
- Zwierzęta domowe należy zabrać do domu, inwentarz zamknąć w oborze. Należy zabezpieczyć zwierzęta w wodę i paszę na kilka dni. Zamknijcie studnie.
- Należy pozostawać wewnątrz pomieszczeń, aż do chwili otrzymania komunikatu o odwołaniu. Przez cały czas należy słuchać komunikatów w radiu i telewizji.
Z terenu wokół elektrowni jądrowej na Białorusi na terytorium Republiki Litewskiej rozciągają się następujące strefy – strefa gotowości awaryjnej i strefa objęta planem awaryjnym:
Planowane działania ochronne:
Na terytoriach znajdujących się w odległości 30 km od elektrowni: informowanie i konsultowanie mieszkańców, ukrywanie ludzi, ewakuacja ludności, środki ochronne dróg oddechowych, profilaktyka jodowa, odkażanie ludności, ograniczenie dostępu do skażonych
pierwiastkami promieniotwórczymi żywności i wody pitnej.
Na terytoriach, znajdujących się w odległości 100 km: informowanie i konsultowanie mieszkańców, profilaktyka jodowa, ukrywanie mieszkańców (w razie potrzeby), tymczasowa ewakuacja mieszkańców (w razie potrzeby), ograniczenie dostępu do skażonych pierwiastkami promieniotwórczymi żywności i wody pitnej.
Na terytoriach, znajdujących się w odległości 300 km od elektrowni: informowanie i konsultowanie mieszkańców, kontrola radiologiczna żywności, mleka, wody pitnej i artykułów nie żywnościowych, ew. ograniczenie dostępu do nich (w razie potrzeby).
Więcej informacji można znaleźć na stronach internetowych samorządów w planach zarządzania kryzysowego oraz na stronie internetowej - www.lt72.lt
- Podczas awarii jądrowej do środowiska dostaje się radioaktywny jod, który gromadzi się w tarczycy. W celu ochrony gruczołu tarczycy należy w odpowiednim czasie i w należyty sposób zażyć preparaty zawierające naturalny jod.
- Stabilny jod, który zawierają tabletki jodku potasu blokuje gromadzenie się jodu radioaktywnego w tarczycy, co zmniejsza ryzyko chorób tarczycy.
- Preparaty z naturalnym jodem są podawane kilka godzin przed awarią (nie wcześniej niż 24 godz.), jeżeli już wiadomo, że nie da się
jej zapobiec lub pilnie po awarii (nie później niż w ciągu najbliższych 8 godz.). - Tabletki te należy zażywać wyłącznie z zalecenia Ministerstwa Ochrony Zdrowia LR.
W przypadku katastrofy jądrowej lub radiologicznej zapasy żywności i wody mogą być ograniczone, a dostawy zakłócone. Ważne jest mieć przygotowane zapasy żywności i wody na 72 godziny, zanim przyjdzie pomóc od służb.
W domu, w suchym i ciemnym miejscu należy przechowywać te produkty:
- Konserwy (mięso, warzywa) i inne produkty w puszkach (mleko skondensowane, owoce)
- Kasze
- Olej
- Cukier
- Przyprawy
- Sól
- Miód
- Herbatę
Spożywanie żywności i napojów z hermetycznych pojemników jest bezpieczne. Przed otwarciem zaleca się przetarcie opakowania szmatką.
Gromadząc zapasy należy traktować priorytetowo swoje codzienne produkty.
Kupując zapasy żywności, najważniejsze jest wybrać codzienne produkty, a także zwrócić uwagę na datę ważności.
ZADBAJ O ZAPASY WODY!
Musimy być przygotowani na różne, nieoczekiwane sytuacje – należy chronić siebie i innych. W przypadku ewakuacji – należy mieć przygotowaną torbę z niezbędnymi rzeczami. Więcej informacji na www.lt.72.lt.