Obecnie na Litwie jest 66 ośrodków opieki. W każdym samorządzie jest jeden ośrodek opieki. W odróżnieniu od innych, w samorządzie rejonu wileńskiego usługi opieki są świadczone przez dwa ośrodki opiekuńcze, w samorządzie miasta Wilna – przez pięć placówek opiekuńczych, w samorządzie miasta Szawle – są dwa ośrodki opiekuńcze (jeden z nich obsługuje tylko opiekunów dyżurnych).
Organizacje z pełnymi zespołami pracowników, pełniące działalność podobną do pełnionej przez teraźniejsze ośrodki opieki, tzn. działalność dla dzieci adoptowanych, dzieci nadzorowanych przez opiekunów dyżurnych, członków rodzin, pracowników wspólnotowych domów dziecka, opiekunów (patronów) – krewnych i niespokrewnionych, rodziców adopcyjnych, opiekunów dyżurnych, zaczęły pojawiać się przed kilkoma laty, jednakże zatwierdzony aktem prawnym instytut ośrodków opieki powstał w 2018 roku. Od 2019 r. ośrodki opiekuńcze rozpoczęły pracę w pełnych zespołach pracowników.
Wraz z rozpoczęciem reformy ochrony praw dziecka, która ma na celu, aby w 2021 r. w ogóle nie pozostało domów dziecka, opiekunom przypada jeszcze ważniejsza rola. Chociaż domy dziecka są przekształcane we wspólnotowe domy dziecka, nie mogą one zastąpić dziecku życia w rodzinie.
Brak opiekunów jest odczuwalny na całej Litwie, nie jest wyjątkiem i samorząd rejonu wileńskiego, gdzie działają dwa ośrodki opiekuńcze – Centrum Kryzysowe Rodziny i Dziecka Rejonu Wileńskiego (w Kowalczukach) oraz Centrum Dobrobytu Rodziny i Dziecka Rejonu Wileńskiego (w Giejsiszkach). To są miejsca, w których są mile widziane i poszukiwane osoby, które mogą zostać opiekunami (patronami), protektorami, rodzicami adopcyjnymi, są prowadzone szkolenia, jest udzielana pomoc w przygotowaniu się na przybycie dziecka do rodziny oraz pomoc w przypadku trudności.
To miejsca, w których są mile widziani również wątpiący. W ośrodkach opiekuńczych są szkolone nie tylko osoby, które podjęły już zdecydowaną decyzję o opiece lub adopcji, ale także osoby, które mają wiele wątpliwości. Dopiero na szkoleniu te wątpliwości mogą się potwierdzić lub rozwiać. Personel placówek opiekuńczych zachęca wszystkich, którzy choć raz pomyśleli o opiece, aby nie bali się przychodzić, pytać, rozmawiać.
„Celem personelu placówek opiekuńczych jest wskazanie wszystkich trudności, jakie czekają opiekunów (patronów), protektorów, rodziców adopcyjnych. Wszyscy oni muszą być przygotowani na zrozumienie wszystkich zagrożeń, więc lepiej mieć ich mniej, ale stanowczych i przygotowanych na potencjalne wyzwania, niż, jak pokazuje gorzkie doświadczenie, jakie konsekwencje spadają na dzieci i rodziny, które ich wzięły, jeśli nie zostały prawidłowo ocenione wszystkie ryzyka, oczekiwania itp. To nie jest tak, że wpadłeś na pomysł bycia opiekunem i wszyscy wokół ciebie mówią: świetnie. Możesz otrzymywać wszelkiego rodzaju zarzuty ze strony otoczenia, pytania, w co się wplątujesz itp. To tak, jakby dzieci, które wyrosły w trudnych rodzinach, od razu stają się złymi ludźmi – „przecież one są z domu dziecka, będą kraść i przeklinać”. Społeczeństwo spieszy się z potępieniem i niedowartościowaniem dzieci – jeśli rodzice nie zaopiekowali się swoimi dziećmi, one będą takie same. Dlatego opiekunowie (patroni), adoptujący potrzebują wysłuchania i bardzo otwartej rozmowy” – o możliwych wyzwaniach i stereotypach mówiła st. specjalistka Wydziału Opieki Społecznej dla Rodziny i Dziecka Silva Lukoševičienė.
„Czasami lepiej jest powiedzieć potencjalnym opiekunom i rodzicom adopcyjnym centrów opieki, że może jeszcze nie nadszedł czas, że nie wszystko jest odpowiednie dla dziecka, które pochodzi z niebezpiecznego środowiska. Nie jest nowością, że takie rodziny potrafią reagować bardzo wrażliwie, mogą nawet obrazić się. Wówczas pracownicy ośrodków opieki muszą ponownie usiąść i wspólnie poszukać najlepszego rozwiązania zarówno dla dziecka, jak i rodziny. Wielkie pragnienie opiekunów, rodziców adopcyjnych, ich mądrość, wiara w siebie i dziecko, zdziałają cuda. Kiedy wprowadzisz dziecko do dobrej, troskliwej rodziny, która współczuje, rozumie, daje przykład i wartości, zdarzają się cuda – dzieci się zmieniają. Jedna udana historia odkupuje setki niepowodzeń” – kontynuowała S. Lukoševičienė.
Od niedawna oba ośrodki opiekuńcze rejonu wileńskiego zwracają szczególną uwagę na nagłaśnianie swojej działalności. Zarządzeniem Dyrektora Samorządu Rejonu Wileńskiego nr A27(1)-452 z dnia 26 lutego 2021 r. zatwierdzono Plan upowszechniania działalności wspomnianych ośrodków w 2021 r.
Według Tomasza Pileckasa, kierownika Ośrodka Opiekuńczego Centrum Dobrobytu Rodziny i Dziecka Rejonu Wileńskiego, wiele osób, nawet miejscowi mieszkający w pobliżu domów opieki, wciąż nie wie o działalności centrum opieki, opiece, adopcji ani co robi opiekun dyżurny.
„Dlatego w pierwszym kwartale tego roku, w okresie kwarantanny, bardzo dużo czasu poświęciliśmy przestrzeni elektronicznej. Na terenie samorządu rejonu wileńskiego działa również Centrum Kryzysowe Rodziny i Dziecka, dlatego przekonani, że razem jesteśmy silniejsi i możemy więcej, stworzyliśmy na Facebooku konto społecznościowe dla wspólnego celu w dziedzinie upowszechniania. Obecnie mamy ponad 650 naśladowców, potencjalnych opiekunów, osób zainteresowanych opieką i adopcją. Nawet jeśli żaden z nich nie zostanie opiekunem, wierzymy, że poprawi się ogólna postawa społeczeństwa wobec opieki, ludzie dowiedzą się, jak wygląda cały proces i zobaczą, że nie jest on straszny, że dzieci są dziećmi i to zależy od nas, dorosłych, kim się staną i jak możemy pomóc dzieciom stać się możliwie najlepszymi ludźmi” – powiedział T. Pileckas.
„Dopóki w kraju panuje trudna sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się koronawirusa, bezpośrednie upowszechnianie poprzez rozmowę z ludźmi na żywo nie jest możliwe, dlatego pracujemy w obszarach, w których możemy to robić. Zaktualizowaliśmy informacje w ulotkach, po zmianie personelu zaktualizowaliśmy informacje w wizytówce Centrum Opieki i przygotowujemy się do drukowania oraz upowszechniania informacji w gminach, szkołach, innych instytucjach a także na spotkaniach środowiskowych. Planujemy takie spotkania, gdy tylko sytuacja w kraju się poprawi i będziemy mieli więcej swobody w gromadzeniu się i opowiadaniu o naszych działaniach” – kontynuuje kierownik istniejącego Centrum Opieki we wsi Giejsiszki.
„Aktywnie poszukujemy Ambasadora Centrum Opieki, to jest nowość, która ma na celu poprzez dobrze znanych i szanowanych ludzi informować społeczeństwo o opiece, adopcji, opiekunie dyżurnym, zapraszaniu do opieki, zapraszaniu do odwiedzin dzieci, a jednocześnie przełamywaniu utartych stereotypów dotyczących opieki” – o planach mówił T. Pileckas.
Dyrektor Centrum Kryzysowego Rodzin i Dziecka Rejonu Wileńskiego Leokadia Pawtel cieszy się, że w trudnym okresie kwarantanny opiekunowie (patroni) uczestniczą w spotkaniach grupy wzajemnego wsparcia, organizowanych przez ich Centrum Opieki.
„W pierwszym kwartale tego roku w Centrum Kryzysowym Rodzin i Dziecka Rejonu Wileńskiego odbywały się spotkania grupy wzajemnego wsparcia dla opiekunów (patronów), bliskich krewnych wychowujących młodzież. Rodziny aktywnie uczestniczyły w dyskusjach, w życzliwy i otwarty sposób dzieliły się doświadczeniami, aby sprostać wyzwaniom związanym z opieką. Uczestnicy jednogłośnie zgodzili się, że takie spotkania są bardzo przydatne” – o zajęciach powiedziała L. Pawtel.
„Jesteśmy dumni, że do naszego zespołu dołączyła kolejna dyżurna opiekunka, która tymczasowo opiekuje się dwójką małych dzieci w swojej rodzinie. Dzieci muszą rosnąć i rozwijać się w naturalnym środowisku rodzinnym, nawiązując bezpieczne emocjonalne relacje z dorosłymi. Jeżeli nie ma krewnych lub innych osób bliskich dziecku, które mogłyby udzielić schronienia dziecku w sytuacji kryzysowej, właśnie specjalnie przeszkolone osoby, czyli opiekunowie dyżurni zapewniają mu rodzinne środowisko. Widzimy tendencje, że w naszym rejonie jest coraz więcej dzieci, które potrzebują tymczasowej opieki, a wyszkolonych opiekunów dyżurnych często brakuje” – podzieliła się troskami dyrektorka i zaprosiła do zwracania się, zainteresowania, zadawania pytań – specjaliści ośrodka opieki chętnie odpowiedzą na Państwa pytania.
Samorząd Rejonu Wileńskiego udziela wszelkich informacji opiekunom (patronom), dyżurnym opiekunom: ; /go.php/lit/Placiau/11518
Lietuviškai
Русский
English
