Park Regionalny Wilii

Park Regionalny Wilii jest najbardziej zalesionym litewskim parkiem regionalnym. Rosną w nim jedne z największych i najstarszych dębów w kraju. Miejsce to jest otwarte dla każdego, kto chce dowiedzieć się więcej o kulturze pogan oraz walorach przyrodniczych i kulturowych po obu brzegach Wilii. Park obejmuje najpiękniejszą część doliny Wilii, w której ludzie osiedlili się ponad 10 000 lat temu. Przodkowie wierzyli, że bóg piorunów Perkūnas mieszka w dębie, zatem poganie czcili te drzewa jako święte istoty. Spacerując wzdłuż Wilii – zobaczcie kurhany Karmazyny, które świadczą o zamierzchłej przeszłości naszych przodków. Kopce grobowe mogły zostać usypane około VI-VIII wieku. W parku znajdziecie 9 różnych szlaków turystycznych, będziecie mogli wziąć udział w interesujących wycieczkach, gdzie usłyszycie ciekawostki z życia Bałtów, posłuchacie chóru żab lub skorzystacie z okazji podążania śladami Zwierząt.

Szlaki poznawcze w Parku Regionalnym Wilii:

Szlak poznawczy Szyłany 

Szlak poznawczy Szyłany

W Parku Regionalnym Wilii został niedawno odnowiony szlak poznawczy Szyłany. Jest to marszruta poznawcza o długości 6 km, znajdująca się tylko 15 km od Wilna. Na wędrowców czekają wspaniałe krajobrazy, wiele nowych pięknych stoisk, nieoczekiwane rozwiązania designu. Uwagę zwiedzających przyciągną stoiska informacji przestrzennej. Patrząc na rysunki na szkle można sobie wyobrazić, jak wyglądała osada z epoki żelaza, jak wyglądały chaty i byt mieszkańców.

Ścieżka edukacyjna Szyłany i jest przystosowana zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci – znajdują się tam drewniane koniki przypominające rzeźby etnograficzne tego regionu. Wg stóp uczy się rozpoznawać zwierzęta żyjące w lesie, a do wyposażonych żłobków można przynieść im żywności. Wiele nowych i interesujących rozwiązań w zakresie infrastruktury informacyjnej zostało zaproponowanych przez Dyrekcję Parku Regionalnego Wilii. Został uporządkowany i przystosowany do zwiedzania kopiec Naujoji Rėva, jest tam altana, widok, z którego otwiera się spadzista dolina Wilii i urzekające panoramy. Ścieżka poznawcza Szyłan kryje mitologiczne kamienie, źródła, bagno, na którym rosną litewskie storczyki i inne rzadkie rośliny. Tyle ciekawostek, że nawet nie zauważycie, jak pokonacie te 6 kilometrów.  Ścieżka poznawcza Szyłan została na nowo przystosowana do zwiedzania zgodnie z projektem „Ochrona i Adaptacja Wartości Krajobrazu” realizowanym przez Państwową Służbę Obszarów Chronionych.

Szlak poznawczy Dukszty

Szlak poznawczy Dukszty

Szlak poznawczy Dukszty jest jednym z najtrudniejszych, wymagający dużej siły fizycznej, ma długość 5 km. Najciekawsza marszruta w Parku Regionalnym Wilii, którą zdecydowanie warto przebyć.

Wiele lat temu topniejące wody epoki lodowcowej na Litwie głęboko spustoszyły tę ziemię, tworząc litewski kanion o wyjątkowym pięknie – dolinę potoku Dukszta. Tutaj, w zalesionej i krętej dolinie, domy odnalazły nie tylko rzadkie gatunki roślin i zwierząt, ale także wyjątkowi świadkowie przeszłości – kopce Bradeliškės i Buivydai oraz przypominający piramidę kopiec Karmazyny. Na szlaku będziecie mogli odwiedzić nie tylko je, ale także wspiąć się na dwie wysokie wychodnie, zobaczyć najgrubszy dąb w okolicy, Święty dąb Daubų oraz podziwiać wspaniałą panoramę doliny Wilii, która otwiera się z widoku Góry Dębów.

Szukając skarbu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego ukrytego w Dolinie Dukszty, nie zapomnijcie, by podziwiać nurt jedynego górskiego potoku na Litwie. Dukszta jest bardzo szybka i kamienista, a na ostatnich kilometrach spada nawet o 20 metrów! W czasie wiosennych powodzi rzeka płynie szczególnie szybko, a jej szalony nurt jest eksploatowany przez miłośników ekstremalnej turystyki wodnej. O innej porze roku Dukszta zbiera wody z przezroczystych źródeł i toczy je w kierunku Wilii przez omszałe kamienie, ukochane przez czarownice. 

Szlak poznawczy Karmazynów  

Szlak poznawczy Karmazynów               (Fot. Rokas Marma)

Szlak poznawczy Karmazynów jest jak róg obfitości: tutaj znajduje się największe cmentarzysko kopców w okolicach Wilna, Wilia wpada do najszerszej przetoki w parku, tu znajduje się najwyższy klif z największą liczbą schodów na szczyt. Na tej ścieżce edukacyjnej jest nawet pięć miejsc do usmażenia pieczeni i podziwiania  harmonii lasu i rzeki. Każde z nich wyposażone jest w stoły, ławki, paleniska i altany – ukryć się przed zmienną i nie zawsze przyjazną litewskiej pogodą… Długość szlaku – 7 km.

Geograf Č. Kudaba pisał: o widoku z klifu Diabelskiej Skały, otwierającym się w połowie trasy: „Prawy brzeg Wilii wznosi się, u podnóża wznoszą się trochę strome pełne źródeł zbocza. Rzeka, jakby się od nich się odbijała sprawia, że czyni nieprzyjemny w przeszłości dla flisaków kąt – Diabelski Zakątek”. Ta 60-metrowa góra znana jest miejscowym od dawna – podobno ucztowały tu diabły i czarownice. Dziś już nie krzątają się tu stwory mitologiczne, ale zwiedzający – bo z tarasu widokowego urządzonego na górze otwierają się niesamowite przestrzenie: krajobraz wolno meandrujących pętli Wilii i zieleniejących po drugiej stronie rzeki lasów.

Szlak poznawczy rzeczki Saidė   

Szlak poznawczy rzeczki Saidė              (Fot. Loreta Raugalaitė)

Kamieniami węgielnymi tego krótkiego szlaku poznawczego (tylko 1km) jest majestatyczny kopiec Stirniai i kamienisty zbieg rzek Saidė i Wilia. Stojąc u zbiegu tych rzek i patrząc na ogromne omszale głazy w wodzie, strome zbocza doliny potoku i gigantyczne drzewa, nietrudno poczuć się, jakbyś w ogóle nie był na Litwie. Taki krajobraz nie jest typowy dla naszego kraju, bardziej przypomina kraje skandynawskie. Jednak ten krótki, zaledwie 5-kilometrowy strumień Saidė naprawdę niesie swoje wody z historycznego Pojezierza Trockiego do matki litewskich rzek – Wilii, radośnie tryskając przez kamienie, które uformowały się w jego korycie.

Interesująca jest również historia kopca. Chociaż w średniowieczu w okolicach krążyły już opowieści o zamku stojącym na wzgórzu w pobliżu Saide, kopiec Stirniai został odkryty dopiero w 1995 roku. Przypadkowo zauważył to znany przyrodnik prof. R. Kazlauskas, który odnalazł u podnóża wzgórza kamień w kształcie misy przypominający ołtarz i zaczął szukać śladów żyjących tu niegdyś ludzi. Chociaż kopiec nie został jeszcze gruntownie zbadany przez archeologów, pozostałości fortyfikacji obronnych sugerują, że był zamieszkany około 1 500 lat temu. 

Szlak poznawczy Grabijoły 

Szlak poznawczy Grabijoły                 (Fot. Anžela Petkevičienė)

Szlak poznawczy Grabijoły to „dziki” szlak pieszy, z którego można przejść od etnograficznej wioski Grabijolai do najgrubszego dębu w całym Parku Regionalnym Wilii – starego dębu Alkų. Po drodze miniesz Słodki Potok owinięty zabawnymi opowieściami i mityczne Skały (Alkų kalvos), fundamenty dawnego folwarku Zapalinos na wysokim zboczu rzeki, niedawno odkryty kopiec Paalkių,  zbliżysz do Wilii się z mitologicznymi kamieniami.  Podróżując tą ścieżką oznasz ciekawe okolice wsi Grabijolai. Są one pełne nie tylko pięknych, „dzikich” pejzaży, ale także obiektów stworzonych niegdyś ludzkimi rękoma, teraz zagarniętych przez naturę.

Zapraszamy do zapoznania się z niematerialnym dziedzictwem kulturowym projektu unijnego „Odkryj na nowo korzenie regionów”, który obejmuje tradycje, tradycyjne rzemiosło, umiejętności, folklor, pielęgnowane i zachowanie w rejonie wileńskim, ale także w Rakiszkach.

Projekt „Odkryjmy na nowo korzenie regionów” jest realizowany zgodnie z priorytetem programu współpracy transgranicznej Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa 2014-2020 Łotwa-Litwa-Białoruś – promocja kultury lokalnej i zachowanie dziedzictwa historycznego. Projekt jest finansowany przez Unię Europejską: całkowita wartość projektu to 1 031 590,97 euro, z czego 90 proc. (928 431,87 euro) – środki unijne.

Cele projektu „Odkryj na nowo regionalne korzenie” to promowanie i rozwój niematerialnego dziedzictwa kulturowego i historii lokalnej poprzez poprawę zrównoważonej konkurencyjności turystyki kulturowej, zachowanie i rozwój wiedzy i umiejętności w zakresie niematerialnego dziedzictwa kulturowego i historii lokalnej, wzmocnienie istniejących historycznych więzi między Litwą, Łotwą i Białorusią.

Zachęcając do twórczego korzystania z lokalnego dziedzictwa kulturowego i unikalnych tradycji, poprawia ssę warunki dla kreatywnego sektora przemysłowego.

Artykuł był współfinansowany przez Unię Europejską. Za treść tej publikacji odpowiada wyłącznie Administracja Samorządu Rejonu Wileńskiego i w żaden sposób nie można go traktować jako odzwierciedlenia poglądów Unii Europejskiej.

welovelithuania.com
Zdjęcie tytułowe Diana Guselnikova